Defensie moet versterkt worden. Maar dat kan ook met minder schade voor de samenleving en
natuur, en met meer maatschappelijk draagvlak. Versterking van Defensie is geen nationaal
probleem. Het is een Europees vraagstuk dat op Europese schaal moet worden opgelost. Er zijn in
Europa tientallen vliegvelden die wél geschikt zijn (of gemaakt kunnen worden) voor de F-35’s.
https://forgottenairfields.com/
Veel van deze ‘vergeten’ vliegvelden zullen niet geschikt gemaakt kunnen worden. Maar een tiental
ook wél. En die liggen in gebieden met minder bewoning en kwetsbare natuur. Natuurlijk zal het
aanzienlijke investeringen vergen om ze geschikt te maken, maar dat geldt zeker ook voor vliegveld
Eelde. Rond Eelde zullen honderden woningen, bedrijven, scholen en culturele voorzieningen
moeten worden gesloopt. Duizenden woningen dalen in waarde. Het punt is dat Defensie niet
voldoende heeft onderzocht wat de effecten en kosten zijn in Nederland tegenover de
mogelijkheden in het buitenland. Defensie geeft (indirect) toe dat zij werkgeversbelangen zwaarder
heeft laten wegen. Zie kader.

Waarom oefenen met F35 in Nederland?
Het antwoord van Defensie: “Het is een werkgeverspunt geweest”
Op de vraag van een Gronings Statenlid: “zijn de mogelijkheden om oefenruimte in het buitenland te
delen c.q. uit te breiden voldoende verkend?”
Antwoordt Defensie: “een belangrijk argument voor de staatssecretaris is geweest om ook te zeggen
ik doe al veel in het buitenland ….. en ik vindt ook dat ik een goed werkgever moet zijn om ook in
Nederland te kunnen oefenen. Het is een werkgeverspunt geweest- we doen al heel veel in het
buitenland”
De mogelijkheden in het buitenland zijn niet voldoende verkend.
Bron: citaten van informatiesessie Provinciale Staten Groningen 8 januari 2025

Zorgvuldige belangenafweging heeft niet plaats gevonden

Er zijn in het plan ‘Ruimte voor Defensie’ al keuzes gemaakt die niet aan de bevolking en onze democratisch gekozen organen zijn voorgelegd. Dat is onzorgvuldig bestuur gezien de enorme impact van F35 op het woon en leefmilieu van tienduizenden mensen. Natuurlijk moeten in een zorgvuldige afweging ook de belangen van het defensie personeel een plaats krijgen. En iedereen snapt dat piloten en ondersteunend personeel liever dicht bij huis oefenen. Punt is dat deze belangen expliciet moeten worden afgewogen tegen de overige belangen van de omgeving. Hoe zwaar moet het wegen dat piloten liever dicht bij huis oefenen? Is kiezen voor het beroep van piloot niet ook een keuze om buiten Nederland te werken (zoals ook in de burgerluchtvaart en de zeevaart).